آتابابالار سوزی

دوز یرده یریمیر شوخومدا شیلاخ آتیر
ترجمه: تو راه صاف نمیتونه راه بره، تو زمین شخمزده شده شیلنگ تخته میندازه

خکه خکه دینجه قیش چیخار
ترجمه: تا تو بخوای بگی خکه(تکه های کوچیک زغال) زمستون رسیده

کاربرد: اشاره به لفت و لیس دادن بیش از حد کاری داره


خیاطین اینه سی ایتمسه گونده اون دانا کوینک تیکر
ترجمه: سوزن خیاط اگه گم نشه روزی ده تا لباس میدوزه


گچینین بوینوزی قاماشاندا چوبانین دیرسگینه سورتر
ترجمه: شاخ بز وقتی میخاره به آرنج چوپان میمالتش


ایاغوی یورگانیوا گوره اوزات
ترجمه: پات رو به اندازه ی لحافت دراز کن


گویون اولمین یرده گچیه حاج عبدالکریم آقا دیرله
ترجمه: جایی که گوسفند نباشه به بز حاج عبدالکریم آقا میگن

کاربرد: معادل ضرب المثل “تو شهر کورا یه چشم پادشاهه” ست


سیدر کافیر مفته اولسا اوزان اول
ترجمه: سدر و کافور که مفت باشه بخواب بمیر


ییرمی دورت مین پیغمبره یالوارینجا بیر دانا الله ای یالوار
ترجمه: به جای اینکه به بیست و چهار هزار پیامبر التماس کنی دست به دامن یه خدا شو

اوچ آی گیش ده، دوگوز آی گمیش ده
ترجمه: سه ماه زمستونه، نه ماه قمیشه(هوا خرابه و ناز و قمیش میاد.)


آجینان یاتیب گونورتادا دوروب
از زور گرسنگی شب می خوابد و بعد از ظهر بیدار می شود.


جهننمه گئدن اؤزونه یولداش آختارار
مسافرجهنم، دنبال رفیق می گردد.


سن آقا، من آقا، ئینکلری کیم ساغا؟
تو آقا، من آقا، راستی! گاوها را کی بدوشد؟!


ئوزینه سیچیر، منه گوز بره لدیر
برای خودش می ریند، برای من چشم می دراند!


ائششگه گوٍجوٍ چاتمیًر، پالانئ تاپدالاییًر
زورش به خر نمی رسد، پالانش را کتک می زند!


اروس قاشقینان انگلیس پخی ییری!
با قاشق روس، گوه انگلیسی می خورد!


اوغری ائو صاحاب اولماز، ائو صاحابین ائوین ییخار
دزد صاحب زندگی نمی شود، صاحبخانه را از زندگی می اندازد


آت آتینان ساواشاندا، آرادا ائششه کین قیچی سینار
اسب با اسب که بجنگد، آن وسط پای خر بيچاره می شکند


دولتلی پول چیخاردار، کاسیب اوتیرار پوللارین سایار
ثروتنمد پول در می آورد، فقیر می نشیند پولهای او را حساب می کند


کاسیب پول تاپسا یئر تاپماز
آدم فقیر اگر پول هم پیدا کند، جا پیدا نمی کند


گوزل آقا چوخ گوزلیدی، وردی بیر چیچک ده چیخاردی
آقا خوشگل، خیلی خوشگل بود، زد و آبله هم در آورد


کاسیبی دَوَه اوستوندَه بووَه سانجار
یعنی: آدم بی چیز (آس و پاس) رو (در حالیکه) روی شتر (سوار است)، رتیل می گزد.



بیری آروادونون اولومون دن ، قورخور بالدوزو یئرینده اولمویا
طرف به جاي اينكه از مرگ زنش نگران باشد ، دلواپس مرگ خواهر زنش است!



پنیری دری ساخلار آروادو اری
پنير را خيك ( توبره ) نگه مي دارد و زن را شوهر.



تنبل آروادون قیزی زرنگ اولور
زن تنبل ، دختر زرنگ خواهد داشت.



قونشو آروادو آدامون گوزونه قیز گلیر تویوغو دا غاز گلیر
زن همسايه به چشم آدم ، دختر مي آيد و مرغش هم غاز!



ائوده آرواد ايكي اولسا ، ائو سوپورمميش قالار
خانه اي كه دو تا زن داشته باشد ، هميشه بي جارو مي ماند.



ايكي آروادي كيشي مسجده ياتار
مرد دو زنه ، توي مسجد مي خوابد.



آروادلار هاميسي آغ پارلاق ، دليسيني سئچمك اولماز ، قارقا هاميسي قاپ قارا ،‌

قاري سيني سئچمك اولماز

همه زنها سفيد و براقند ، ديوانه شان را نمي تواني تشخيص بدهي ، همه كلاغها سياهند ، پيرشان را نمي تواني تشخيص بدهي.



آروادي گوزل ، آتي يورغا ايله يولداش اولما
با آدمي كه زن خوشگل واسب تيزرو دارد ، همراه مشو!


آروادين گوچگين آل ، ايشليك چيختدي بختووه
زن خوشگل بگير ‌اگر كاري هم در آمد خوش به حالت!



آروادين يالاغي سمني قويار ، كيشنين يالاغي باققال دوكاني آچار
زن شكمو سمنو مي پزد ، مرد شكمو دكان بقالي مي زند